Uloga subjektivnih normi u relaciji između konspirativnog mišljenja i namjere mladih za cijepljenje protiv COVID-19

Ljevaja, Milica and Janić, Ognjen and Žujović, Anja and Lazić, Milica (2023) Uloga subjektivnih normi u relaciji između konspirativnog mišljenja i namjere mladih za cijepljenje protiv COVID-19. In: 26. Dani Ramira i Zorana Bujasa. Odsjek za psihologiju Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu, Zagreb, p. 91. ISBN 1849-6946

Text drzb26_knjiga-sazetaka_2023-11-06.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (733kB)

Abstract

Konspirativno mišljenje predstavlja jednu od najdosljednijih determinanti neodlučnosti za cijepljenje u kontekstu pandemije COVID-19 (Farhart i sur., 2021). Subjektivne norme se odnose na percipirani socijalni pritisak osobe (Fishbein i Ajzen, 1975) da se cijepe protiv COVID-19. Aktualno istraživanje ima za cilj da provjeri moderatorsku ulogu subjektivnih normi u odnosu između konspirativnog mišljenja adolescenata (Adolescent Conspiracy Beliefs Questionnaire, ACBQ; Jolley i sur., 2021) i namjere mladih da se cijepe protiv COVID-19. Namjera mladih da se cijepe protiv COVID-19, kao kriterijska varijabla, je mjerena pomoću tri čestice (Seddig i sur., 2022), dok su subjektivne norme operacionalizirane preko četiri čestice (Seddig i sur., 2022). Uzorak čini 803 mladih ispitanika iz Srbije, od 15 do 24 godine (M = 18.24; SD = 2.669), sa 474 ženskih ispitanika (59.8 %). Hijerarhijskom regresijskom analizom, dobiva se da je model značajan u prvom bloku (R2 = .524, F (2, 788) = 434.229, p < .001), gdje je konspirativno mišljenje negativno povezano (β = -.152, p < .001), a subjektivne norme pozitivno povezane (β = .664, p < .001) sa namjerom mladih da se cijepe protiv COVID-19. Model je značajan i u drugom bloku (R2 = .531, F (3, 787) = 296.827, p < .001), nakon uvođenja interakcije između konspirativnog mišljenja i subjektivnih normi, gdje interaktivni efekt (β = - .082, p < .001) ukazuje na jaču negativnu povezanost konspirativnog mišljenja i namjere mladih da se cijepe protiv COVID-19, u uvjetima visokih subjektivnih normi. Dakle, uloga subjektivnih normi je manja u uvjetima visokih konspirativnih uvjerenja, nego u uvjetima niskih konspirativnih uvjerenja. Teorijske i praktične implikacije istraživanja će biti diskutirane.

Actions (login required)

View Item