Samoubistva u Srbiji: najzastupljeniji načini izvršenja

Penev, Goran and Stanković, Biljana (2017) Samoubistva u Srbiji: najzastupljeniji načini izvršenja. Demografija, XIV. pp. 13-45. ISSN 1820-4244

Text 2017_GP-BS_Metodisuicida.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (1MB)

Abstract

Način izvršenja samoubistva je važna determinanta ishoda suicidnog ponašanja, a smanjenje dostupnosti najčešće korišćenih metoda ima značajan preventivni potencijal. U radu je analizirano kretanje ukupnog broja samoubistava u Srbiji prema načinu izvršenja u periodu 1990-2014, s naglaskom na strukturne razlike po polu i starosti. Relativna zastupljenost pojedinih starosnih grupa kod najčešće primenjivanih metoda suicida utvrđena je na osnovu dobijenih vrednosti pokazatelja relativnog rizika nazvanog starosni indeksi metoda suicida (SIMS). Korišćeni su podaci Republičkog zavoda za statistiku, i to uglavnom neobjavljeni. Rezultati analize pokazuju da je u Srbiji u periodu 1990-2014. vešanje izrazito najzastupljeniji metod samoubistva (61%). Sledeća po brojnosti, ali sa značajno manjim udelom, su samoubistva vatrenim oružjem (13%) i trovanjem (8%). Najveće promene su registrovane u pogledu povećanja samoubistava vatrenim oružjem, vremenski jasno povezane s početkom ratova na prostoru bivše Jugoslavije, ali nastavljeno i tokom 2000-ih. Među muškarcima je veća zastupljenost spomenuta tri metoda (85%), dok su žene, pored vešanja (59%), najviše samoubistava izvršile trovanjem (16%) i davljenjem (8%). Posmatrano po starosti, najviše je starih (60+), i to bez obzira na način izvršenja. Razike koje postoje se pre svega tiču udela pojedinih starosnih grupa u broju samoubistava određenim metodom. Utvrđena je značajna razlika u relativnoj zastupljenosti pojedinih velikih starosnih grupa u primeni određenih metoda samoubistva. Promene u tom pogledu odvijale su se u smeru ublažavanja postojećih razlika. Prikazani rezultati mogu biti od koristi istraživačima i stručnjacima raznih profila koji se bave problemom samoubistva, kao i kreatorima javnih politika prilikom planiranja mera i akcija za prevenciju samoubistva.

Actions (login required)

View Item