Pravo na službenu upotrebu jezika nacionalnih manjina u Republici Srbiji – perspektive romskog

Bašić, Goran (2018) Pravo na službenu upotrebu jezika nacionalnih manjina u Republici Srbiji – perspektive romskog. In: Očuvanje, zaštita i perspektive romskog jezika u Srbiji : zbornik radova sa naučnog skupa održanog 20–21. oktobra 2016. Naučni skupovi / Srpska akademija nauka i umetnosti ; knj. 175. Odeljenje društvenih nauka ; 40 . SANU, Beograd, pp. 13-30. ISBN 978-86-7025-796-2

Text GBasic_Ocuvanje_zastita_perspektive_romskog_jezika.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (394kB)

Abstract

Službena upotreba jezika i pisama nacionalnih manjina u Republici Srbiji zajamčena je Ustavom i uređena zakonom. Uprkos tome što su propisani uslovi za uvođenje jezika nacionalne manjine u službenu upotrebu „niski“ (15% pripadnika nacionalne manjine nastanjenih u jedinici lokalne samouprave), romski nije uveden u službenu upotrebu ni u jednoj lokalnoj samoupravi. Razlozi tome su brojni – prostorna disperziranost Roma, etnička mimikrija koja je posledica diskriminacije pripadnika ovog naroda i, pre svega ostalog, opredeljenje države da ostvarivanje prava nacionalnih manjina uslovi brojem pripadnika nacionalne manjine nastanjenih na određenoj teritoriji. To je uslovilo da Romi, uprkos tome što su po broju stanovnika druga nacionalna manjina u Srbiji ne ispunjavaju potrebne uslove za uvođenje svog jezika u službenu upotrebu. Međutim, problem je u tome što je u sistemu zaštite prava nacionalnih manjina u Srbiji službena upotreba jezika utemeljena kao važna poluga očuvanja nacionalnog identiteta i jedno od kolektivnih prava priznatih zakonom. Pored toga, Zakonom o zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjina propisano je to da organi vlasti mogu da donose „propise, pojedinačne pravne akte i da preduzimaju mere u cilju obezbeđenja pune i efektivne ravnopravnosti između pripadnika nacionalnih manjina i pripadnika većinske nacije“, te da se te mere posebno preduzimaju radi „popravljanja položaja lica koja pripadaju romskoj nacionalnoj manjini“. U svakodnevnom životu to nije slučaj, afirmativne mere u vezi sa službenom upotrebom jezika na osnovu instituta stečenih prava omogućene su pripadnicima određenih nacionalnih manjina, ali ne i Romima po osnovu Zakona. Pri tome, čest izgovor za neostvarivanje pojedinih prava priznatih Romima kao nacionalnoj manjini jeste to što njihov jezik nije standardizovan i nije u službenoj upotrebi.

Actions (login required)

View Item