U kojoj meri okolnosti smrti utiču na distres osoba kojima je partner preminuo

Janić, Ognjen and Ljevaja, Milica and Lazić, Milica and Krstić Joksimović, Kristina and Obradović, Vojana (2022) U kojoj meri okolnosti smrti utiču na distres osoba kojima je partner preminuo. In: Psihologija između profesije i nauke : knjiga rezimea / 70. kongres psihologa Srbije, 25-28. maj 2022. Društvo psihologa Srbije, Beograd, p. 85. ISBN 978-86-89377-51-4

Text 2) U kojoj meri okolnosti smrti utiču na distres osoba kojima je partner preminuo.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (835kB)

Abstract

Gubitak partnera je prirodan životni događaj, naročito u starosti. Uprkos tome, on se neretko opisuje kao jedan od najbolnijih i najstresnijih životnih promena koji izaziva visok nivo distresa. Aktuelno istraživanje ima za cilj da proveri da li i u kojoj meri okolnosti smrti utiču na distres osoba kojima je partner preminuo. Uzorak čini 64 ispitanika kojima su preminuli partneri u poslednjih 40 dana. Broj ispitanika muškog i ženskog pola je ujednačen, a njihova prosečna starost je 71.9 godina (SD=6.02), sa rasponom od 65 do 89 godina. Status prediktora imaju okolnosti smrti operacionalizovani preko sedam kategoričkih i jedne kontinuirane varijable, a to su: broj dana od smrti, očekivanost smrti, prethodna bolest partnera, prisustvo umora od negovanja, prisustvo u trenutku smrti, nalaženje preminulog partnera, dodatni gubici u poslednjih godinu dana, prethodni gubici tokom života. Sa druge strane, kao kriterijumske varijable korišćene su mere depresivnosti i anksioznosti kao indikatori emocionalnog distresa. Instrument koji je korišćen za merenje subskala depresivnosti i anksioznosti je Skala depresivnosti, anksioznosti i stresa (DASS-21). Obe subskale su operacionalizovane preko 7 ajtema. Sprovedene su dve višestruke regresione analize, koje pokazuju da je celokupni model statistički značajan i u slučaju kada je kriterijumska varijabla depresivnost (R=.361, p < .01), ali i kad je reč o anksioznosti (R=.476, p < .01) kao kriterijumu. Kao statistički značajni prediktori depresivnosti i anksioznosti izdvajaju se: broj dana od smrti (β = -.239, p < .01; β = -.280, p < .01), prisustvo u trenutku smrti partnera (β = -.300, p < .01; β = -.269, p < .01) i prethodni gubici tokom života (β = .137, p < .05; β = .329, p < .01). Dok se kao dodatni statistički značajan prediktor, samo u slučaju anksioznosti kao kriterijuma, javlja i prethodna bolest umrlog partnera (β = .178; p < .01). Dakle, viši skor na depresivnosti i anksioznosti imaju osobe kod kojih je prošlo manje dana od smrti partnera, koji su bili prisutni u trenutku smrti partnera i oni koji tokom života nisu imali gubitak bliske osobe. Takođe, viši skor samo na anksioznosti imaju osobe čiji je partner prethodno bio bolestan. O teorijskim i praktičnim implikacijama istraživanja biće diskutovano.

Actions (login required)

View Item