Efekti tranzicije na blagostanje i nejednakost u zemljama bivše SFRJ

Filipović, Sanja (2024) Efekti tranzicije na blagostanje i nejednakost u zemljama bivše SFRJ. In: PROMENE : postjugoslovenski prostor tri decenije kasnije. Institut društvenih nauka, Beograd, pp. 162-184. ISBN 978-86-7093-275-3

Text Zbornik-PROMENE-Postjugoslovenski-prostor-el.-izdanje.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (11MB)

Abstract

Cilj rada je da utvrdi efekte ekonomske tranzicije na nivo društvenog blagostanja i nejednakosti u zemljama bivše Jugoslavije (Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Severnoj Makedoniji, Crnoj Gori, Srbiji i Sloveniji). Nakon dezintegracije bivše Jugoslavije, sve zemlje su se opredelile za tržišne reforme bazirane na neoliberalnim principima ekonomije. Od početka tranzicije ka tržišnoj ekonomiji, sve zemlje su se suočile sa recesijom i hiperinflacijom, što se direktno odrazilo na pad životnog standarda stanovnika. Stoga je prva faza tranzicije imala za cilj uspostavljanje makroekonomske stabilnosti, ali i liberalizacije tržišta, da bi nakon toga u drugoj polovini decenije naglasak bio na institucionalnim reformama koje bi omogućile priliv kapitala. Međutim, različite političke i ekonomske okolnosti, kao i dinamika i način sprovođenja reformi, uticali su na uspeh u procesu tranzicije, što se odrazilo i na nivo blagostanja u ovim zemljama. I nakon trideset godina od početka tranzicije, Slovenija je i dalje zadržala najviši nivo blagostanja, kako po nivou bruto domaćeg proizvoda po glavi stanovnika, tako i po vrednosti Indeksa humanog razvoja. Isto tako, Slovenija ima najniži nivo nejednakosti koji je stabilan još od 2004. godine. Na osnovu analize podataka, može se zaključiti da je primena neoliberalnih principa ekonomije imala efekta kako na nivo životnog standarda, tako i na nivo nejednakosti, te je od krucijalnog značaja pronalaženje modela za unapređenje blagostanja i smanjenje nejednakosti, koji bi bio participativan, decentralizovan i demokratski

Actions (login required)

View Item