Branislav Petronijević i Ksenija Atanasijević – dva shvatanja filozofije i filozofa u savremenom filozofskom diskursu

Lolić, Marinko (2020) Branislav Petronijević i Ksenija Atanasijević – dva shvatanja filozofije i filozofa u savremenom filozofskom diskursu. In: Ksenija Atanasijević: O meni će govoriti moja dela. Edicija Zbornici . Institut društvenih nauka, Beograd, pp. 232-247. ISBN 978-86-7093-236-4

Text MLolic_Ksenija_Atanasijevic_O_meni_ce_govoriti_moja_dela.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (3MB)

Abstract

Branislav Petronijević je odigrao izuzetno višestruko važnu ulogu u razvoju akademske filozofije u našoj sredini. Posle odbrane doktorske teze iz filozofije u Lajpcigu (1898), on je ubrzo postao profesor na Velikoj školi (1898) i potonjem Univerzitetu (1905) u Beogradu, gde je uveo niz novih filozofskih disciplina i sistematskim akademskim radom značajno unapredio nastavu filozofije u našoj sredini. U srpskoj filozofiji prve polovine dvadesetog veka, ime ovog filozofa bilo je sinonim za pojam filozofije i filozofa. Pored međunarodnog filozofskog ugleda Petronijević je stekao značajnu popularnost i u jednom krugu naših akademskih filozofa koji su u svojim shvatanjima filozofije i filozofa sledili najvećeg srpskog metafizičara. U tom krugu Petronijevićevih učenika posebno mesto pripadalo je talentovanoj Kseniji Atanasijević, prvoj ženi, koja je stekla doktorat iz filozofije na beogradskom Univerzitetu, prvoj ženi, koja je postala docent na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Velike zasluge autoritativnog Branislava Petronijevića za dolazak Ksenije Atanasijević na Univerzitet i njen ulazak u srpsku akademsku filozofsku elitu, oblast kulture u kojoj su tradicionalno dominirali muškarci, nisu ništa manje od njegove, nikad sasvim razjašnjene, uloge u njenom kasnijem uklanjanju sa Filozofskog fakulteta. Filozofski aspekti ovog događaja imaju izuzetan značaj, ne samo za razumevanje razvoja naše filozofske misli, već i za celokupnu srpsku modernu građansku kulturu i ulogu u javnom životu naše intelektualne elite u prvoj polovini XX veka. U ovom radu autor nastoji da osvetli nedovoljno vidljive filozofske aspekte tog događaja i da ukaže na mene u shvatanju pojma filozofije i filozofa u radovima Ksenije Atanasijević, kao jedne od ključnih tačaka razdora između nje i njenog mentora Petronijevića, koja još uvek nije dovoljno istražena, i koja i danas, kada filozofsko polje nema više restriktivan stav prema onom ženskom (rodu) u filozofiji, može biti zanimljiva za istraživanje i razumevanje rekonceptualizacije temeljnih pojmova savremenog srpskog filozofskog diskursa.

Actions (login required)

View Item