Prerana smrtnost: Potencijalno izgubljene godine života stanovništva Srbije, 1950-2010

Marinković, Ivan (2012) Prerana smrtnost: Potencijalno izgubljene godine života stanovništva Srbije, 1950-2010. In: Pomeraćemo granice. Institut društvenih nauka, Beograd, pp. 9-23. ISBN 978-86-7093-141-1

Text IMarinkovic_Prerana_smrtnost.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (419kB)

Abstract

Prerana smrtnost je pojam koji se uvodi kroz relativno nov pokazatelj, nedovoljno korišćen u domaćoj literaturi u analizi smrtnosti stanovništva, potencijalno izgubljene godine života (PYLL). Primenjen je opšti model (Romeder-McWhinnie model) potencijalno izgubljenih godina života za analizu smrtnosti stanovništva Srbije u periodu 1950-2010. Cilj je bio da se pokažu osnovni trendovi, da se odrede uzroci smrti koji najviše učestvuju u prevremenoj smrtnosti stanovništva i da se izdvoje one grupe stanovništva koje su potencijalno pod najvećim zdravstvenim rizikom. Na osnovu rezultata može se konstatovati da je trend opadanja vrednosti PYLL-a u poslednjih 60 godina bio znatno skromniji nego u najrazvijenijim evropskim zemljama i da se pre svega bazirao na smanjenju smrtnosti odojčadi i dece do pet godina starosti. Podaci za 2010. godinu pokazuju da je u međunarodnom poređenju Srbija još uvek znatno ispod većine evropskih zemalja i da se po rezultatima može svrstati u grupu sa najvišim vrednostima PYLL-a, naročito kada se poredi populacija žena. Rangiranje vodećih uzroka je drugačije nego kada je u pitanju celokupna populacija. Od osnovnih uzroka smrti, tumori su najviše zastupljeni u PYLL-u u Srbiji, pa potom slede kardiovaskularne bolesti i nasilne smrti. Pokazano je da je kancer značajniji uzrok prevremene smrti kod žena nego kod muškaraca u Srbiji. Značaj ovog pokazatelja je veliki jer ukazuje na mogućnost preventivnog delovanja kod velikog dela prevremene smrtnosti i usmerava mere prevencije kako bi se osigurao što je moguće duži životni vek.

Actions (login required)

View Item